Dentro del ciclo Envejecimiento cerebral una carrera contrarreloj, coordinada por el académico Dr. José Félix Martí Massó, el 8 de noviembre se llevó a cabo la conferencia Genes y demencia impartida por el Dr. Adolfo López de Munain, neurólogo del Centro de Investigación Biodonostia.
Una pregunta frecuente de las personas con un algún antecedente familiar de demencia es ¿Puede ser que la demencia que tiene mi familiar, sea hereditaria?
La respuesta a esta pregunta es compleja y aún no conocemos todos los aspectos relacionados con la cuestión. En un cierto número de casos, la demencia es realmente una enfermedad hereditaria causada por una mutación en un gen que se transmite de padres a hijos con diferentes tipos de herencia y, por lo tanto, con diferente riesgo para los familiares. Estos casos representan un porcentaje muy bajo del conjunto de las demencias (entre un 5-10% en la enfermedad de Alzheimer y entre un 20-25% en las demencias frontotemporales) y son más frecuentes entre las demencias que se han iniciado en la edad presenil (antes de los 65 años). En el resto de casos, los antecedentes familiares y la edad son los principales factores de riesgo. Es decir, los genes también influyen en el proceso, pero no de una forma tan determinante como en el primer grupo y además actuando en conjunción con otros factores y la edad. El catálogo de genes que influyen en este caso es muy grande y además todos ellos pueden influir de manera simultánea y no siempre en el mismo sentido (hay variantes génicas que son favorecedoras del desarrollo de una demencia y otras son neuroprotectoras). Los estilos de vida o la exposición ambiental a tóxicos, aún no bien determinados, y cuya acción deletérea comienza a veces muy lejos del tejido cerebral, ejercen también su acción, a través de la regulación epigenética de esos genes que son importantes para la supervivencia celular (genes que aseguran el suministro de energía, que limpian los detritus celulares o mantienen la estructura de la célula, entre otros).
La materialización práctica en una enfermedad neurodegenerativa u otra con el resultado de una demencia clínica, emerge por tanto como resultante de la suma de variantes génicas favorecedoras o neuroprotectoras frente a la demencia, más la acción, positiva o negativa, de los estilos de vida, como la alimentación o el nivel de ejercicio físico o mental, por citar los más relevantes.
El envejecimiento actúa como favorecedor general porque el fallo de los sistemas de control con el paso del tiempo, favorece que estos procesos se produzcan o se aceleren por fallos en cadena en los mecanismos de control que a su vez generan más fallos y daño adicional.
El Dr. López de Munain es Jefe de Sección del Servicio de Neurología del Hospital Universitario Donostia; Director del Area de Neurociencias del Instituto Biodonostia; Profesor Asociado del Departamento de Neurociencias de la Universidad del país Vasco UPV-EHU en San Sebastián.
Investigador del Centro de Investigación Biomédica en Red sobre Enfermedades Neurodegenerativas-CIBERNED, Instituto Carlos III, Madrid.
Jakiundek eta San Telmo Museoak "Demografia erronka: migrazioak" izeneko solasaldi sorta antolatu dute Donostian, urriak 10, 17 eta 24an, egitaraua honakoa izango delarik: - Urriak 10, asteartea, 19:00h:...
Zabaldu da JAKIN-MINA 2023-2024 egitasmoa. Iritsiak dira Araba, Bizkaia, Gipuzkoa eta Nafarroako egitarauak EAEko eta Nafarroako Foru Erkidegoko ikastetxetara. JAKIN-MINA DBH 4. mailako ikasleei zuzendua da, eta ikastetxeen...
Naroa Ibarretxeren irudia du Jakiunde 2023 egutegiko urriko orriak.Jakiunde kide urgazle gaztea neuropsikologoa da, irakasleta ikertzailea Deustuko Unibertsitatean. Punta Galeako itsaslabarra aukeratu zuen itsasoaz eta garunaz...
Como cada otoño, Jakiunde presenta el programa Hotsak/Sonidos en Iruña-Pamplona, dentro del programa Archimusical del Archivo General y Real de Navarra. En esta nueva edición el ciclo consta de dos coloquios: - "Los medios...
Humberto Bustince jakituna, Nafarroako Unibertsitate Publikoko Konputazio Zientzia eta Adimen Artifizialeko katedraduna IFSA, Sistema Difusoen Nazioarteko Elkarteko presidente izendatu dute, abuztuaren 20-23 artean egindako...
Eva Ferreira, UPV/EHUko errektorea eta Ekonomia Aplikatuko katedraduna da Jakiunde 2023 egutegiaren iraileko protagonista. Bere hitzetan, "gizarte aurreratu batek arazo korapilatsuentzako erantzunak behar ditu. Erantzun...
El segundo curso de Ujué se lleva a cabo coincidiendo con la lluvia de Perseidas, de modo que pueda realizarse una observación nocturna, aprovechando la calidad de la visibilidad del cielo desde Ujué, nombrado por la NASA uno de...
Alicia Alonso Jakiundeko kideak Euesko Jaurlaritzako Hezkuntza Sailak eta Ikerbasquek ematen duten emakume ikertzaile aitortza jasoko du. Ekimenaren helburua Euskadiko emakume ikertzaileak ikusaraztea da, ikertzaileen belaunaldi...
Gorabeherekin, azken berrogeita hamar urteetan jaiotza-tasak behera egin du Europan, Espainian eta Euskadin. Beherakada hori areagotu egin da 2008an piztu zen krisi ekonomikoaz geroztik. Halako fenomeno baten arrazoiak...
Iaz hasitako ekimenari eutsiz sortutako Jakiunde 2023 egutegia ekuatorera iritsi da. 2022an, zientzia, teknologia, ingeniaritza eta medikuntzaren arloan adituak diren 12 emakume aurkeztu zituen Akademiak almanakean; aurten...
Teresa Catalanek Musika Bulegoa 2023 Saria jaso du Elkanori eskainitako "La Victoria Vacía" lanagatik. Musika Bulegoak nabarmendu du Jakiundeko akademikoaren ibilbidea loriatsua dela. 80 obra sortu ditu bakarlari,...
Jakiundeko lau kidek osatu zuten "Neurotecnologiak: giza garunaren ulermenerantz" DIPC-k (Donostia International Physics Center) eta STM (San Telmo Museoak antolatutako zikloa itxi zuen mahai ingurua. Hauexek izan...
Jakiundeko udaberriko bilkura apirilaren 21ean egin zen ESTIAn (École Supérieure des Technologies Industrielles), Bidarten. Akademiak euskal kulturaren esparruan finkatutako unibertsitateetako batean egin ohi du apirileko...
Musikak gure gizartean duen eragina aztertzea helburu duen Hotsak/Sonidos hitzaldi zikloa antolatuko du Jakiundek Donostian. Edizio berri honetan "Ideien hotsak" izango ditu aztergai egitasmoak . Hitzaldiak...
Daniel Innerarity filosofoak 2022ko Humanitateen arloko Ramón Menéndez Pidal Ikerketako Sari Nazionala jaso du martxoaren 1ean. Zientzia eta Berrikuntza Ministerioak eskaintzen duen sariak "demokraziaren printzipio...
Jakiundek egutegi berria plazaratu du 2023an, iaz hasitako ekimenari eutsiz. 2022an, zientzia, teknologia, ingeniaritza eta medikuntzaren arloan adituak diren 12 emakume aurkeztu zituen Akademiak egutegian; aurten berriz,...
Maria Jesus Esteban Galarza matematikaria, Paris-Dauphine-eko irakaslea, Nazioarteko Zientzia Kontseiluak "ISC Foundation Fellow", ohorezko kide izendatu du, beste 60 kiderekin batera, zientziak mundu mailako ondasun...
Maria Bayo sopranoak Ópera Actual 2022 saria eskuratu du, abenduaren 1ean Madrilgo Teatro Real antzokian ospatutako ekitaldian.Teresa Berganzari eskaini zion saria Jakiundeko kide nafarrak, "baldintzarik gabeko...
Teresa Catalán konpositoreak 2021eko Arte Ederren Merezimenduaren Urrezko Domina jaso zuen abenduaren 1ean, Tenerifeko Santa Cruzen egindako ekitaldian. Sariarekin Espainiako Gobernuko Kultura eta Kirol Ministerioak 33...
Daniel Innerarity (Bilbo, 1959) filosofoa Bilboko Ospetsu izendatu du hiriko Udalak, “Gizartea ikuspegi sakonetik ikertzeko eta aztertzeko duen gaitasunagatik, non gizakiak etorkizun hobea eta guztiontzat eraikitzeko aukeratu...
Jakiundek azaroaren 18an egin zuen udazkeneko Osoko Bilkura Argomanizen. Bertan, zazpi kide berri hautatu zituen Batzarrak honako sail hauetan:Lau kide hautetsi oso:- Juan José Álvarez, UPV/EHUko Nazioarteko Zuzenbide Pribatuko...