Dentro del ciclo Envejecimiento cerebral una carrera contrarreloj, coordinada por el académico Dr. José Félix Martí Massó, el 8 de noviembre se llevó a cabo la conferencia Genes y demencia impartida por el Dr. Adolfo López de Munain, neurólogo del Centro de Investigación Biodonostia.
Una pregunta frecuente de las personas con un algún antecedente familiar de demencia es ¿Puede ser que la demencia que tiene mi familiar, sea hereditaria?
La respuesta a esta pregunta es compleja y aún no conocemos todos los aspectos relacionados con la cuestión. En un cierto número de casos, la demencia es realmente una enfermedad hereditaria causada por una mutación en un gen que se transmite de padres a hijos con diferentes tipos de herencia y, por lo tanto, con diferente riesgo para los familiares. Estos casos representan un porcentaje muy bajo del conjunto de las demencias (entre un 5-10% en la enfermedad de Alzheimer y entre un 20-25% en las demencias frontotemporales) y son más frecuentes entre las demencias que se han iniciado en la edad presenil (antes de los 65 años). En el resto de casos, los antecedentes familiares y la edad son los principales factores de riesgo. Es decir, los genes también influyen en el proceso, pero no de una forma tan determinante como en el primer grupo y además actuando en conjunción con otros factores y la edad. El catálogo de genes que influyen en este caso es muy grande y además todos ellos pueden influir de manera simultánea y no siempre en el mismo sentido (hay variantes génicas que son favorecedoras del desarrollo de una demencia y otras son neuroprotectoras). Los estilos de vida o la exposición ambiental a tóxicos, aún no bien determinados, y cuya acción deletérea comienza a veces muy lejos del tejido cerebral, ejercen también su acción, a través de la regulación epigenética de esos genes que son importantes para la supervivencia celular (genes que aseguran el suministro de energía, que limpian los detritus celulares o mantienen la estructura de la célula, entre otros).
La materialización práctica en una enfermedad neurodegenerativa u otra con el resultado de una demencia clínica, emerge por tanto como resultante de la suma de variantes génicas favorecedoras o neuroprotectoras frente a la demencia, más la acción, positiva o negativa, de los estilos de vida, como la alimentación o el nivel de ejercicio físico o mental, por citar los más relevantes.
El envejecimiento actúa como favorecedor general porque el fallo de los sistemas de control con el paso del tiempo, favorece que estos procesos se produzcan o se aceleren por fallos en cadena en los mecanismos de control que a su vez generan más fallos y daño adicional.
El Dr. López de Munain es Jefe de Sección del Servicio de Neurología del Hospital Universitario Donostia; Director del Area de Neurociencias del Instituto Biodonostia; Profesor Asociado del Departamento de Neurociencias de la Universidad del país Vasco UPV-EHU en San Sebastián.
Investigador del Centro de Investigación Biomédica en Red sobre Enfermedades Neurodegenerativas-CIBERNED, Instituto Carlos III, Madrid.
Begoña García-Zapirain da maiatzeko Jakiunde 2022 Egutegiaren protagonista, eta bere bi pasioak azaltzen dizkigu bertan: familia eta ikerketa. Bien arteko oreka bilatzeko esfortzuaz hitz egiten digu, bai egutegian eta baita...
Maite Apezteguía akademikoak COAVN (Colegio Oficial de Arquitectos Vasco-Navarro/Euskal Herriko Arkitektoen Elkargo Ofiziala) erakundearen saria jaso du "ALFAYOMEGA REHABILITACIÓN de CEMENTERIO de ZABALEGI"...
Humberto Bustince Jakiundeko kidea, UPNA/NUPeko Konputazio Zientziak eta Adimen Artifizialeko katedraduna, Asia-Pazifikoko Adimen Artifizialeko Elkarteko (AAIA) kide izendatu dute. Elkartean nazioarteko ikerketa zentro nagusiek...
“Kristalografia eta kristal liluragarriak, aliatu garrantzitsuak atomoen barrena egindako nire bidaia zoragarrian" da Maribel Arriortua Marcaida akademikoak –UPV/EHU Euskal Herriko Unibertsitateko Kristalografiako eta...
"Las ciencias, femenino plural" hauxe Carmen Mijangos akademikoak, CSIC- Ikerketa Zientifikoen Goi Mailako Kontseiluko Polimeroen Zientzia eta Teknologia Institutuko "ad honorem" ikerketa irakasleak Jakiunde...
José Félix Martí Massó akademikoak eta María Martinón-Torres, CENIEH - Giza Eboluzioari buruzko Ikerketa Zentro Nazionaleko zuzendariak, bi galdera hauek jarri zituzten mahai gainean Iruñeko CIVICANen, martxoaren...
Jakiunde 2022 egutegiak Maria Jesus Esteban Galarza, Frantziako CNRS-Ikerketa Zientifikoen Zentro Nazionaleko ikerketa zuzendaria aurkezten du otsailean. Egutegiaren protagonistek esaldi bat aukeratu dute haien argazkian...
Jakiundek Akademiako 12 kide aurkezten dituen egutegia plazaratu du. Akademiaren lehenengo egutegia da 2022ko honako hau, eta zientzia eta teknologiaren arloan lan egiten dute emakumeak dira protagonistak: Urtarrila - Sonia...
Teresa Catalán konpositoreak Arte Ederretako Merituaren Urrezko Domina jaso du 2021ean. Jakiundeko akademikoak bi sarirekin amaitu du urtea, Nafarroako Gobernuak maiatzean emandako Vianako Printzea saria eskuratu...
Esther Ferrer akademikoak Donostiako Urrezko Danborra jasoko du urtarrilaren 20an, hiriko jaietako egitarauaren barruan.Sariaren helburua da herritarrek proposatuta saritutako pertsonak hiriaren alde egindako lan positiboa...
Agustin Azkarate jakitunak, Euskal Herriko Unibertsitateko Arkeologia katedradunak, Eusko Ikaskuntza-Laboral Kutxa Humanitateak, Kultura, Arteak eta Gizarte Zientzien 2021eko Saria jaso zuen azaroaren 9an, Gasteizko Santa Maria...
Jakiundek "Pandemiak erakutsi diguna" solasaldiak antolatu ditu urriaren 21ean eta 22an, ostegunez eta ostiralez, arratsaldeko 19:00etan, Nafarroako Museoan, Iruñean. Osteguneko mahaikideak: - Imma Aguilar Nàcher,...
El académico Luis de Pablo (Bilbao, 1930) falleció el 10 de octubre en Madrid a los 91 años de edad. Uno de los máximos exponentes de la música de vanguardia, Luis de Pablo comenzó sus estudios de piano con 7 años, y compuso...
JAKIN-MINA egitasmoaren hamaikagarren edizioa zabalik da Euskal Autonomia Erkidegoan eta Nafarroako Foru Erkidegoan, eta iritsia da ikastetxeetara DBH 4. mailako ikasleei zuzentudako zikloen tokian tokiko egitaraua. Pandemiak...
Perspectivas es un espacio de encuentro para el análisis y el debate organizado por Fundación Caja Navarra en colaboración con Jakiunde. Carolina Moreno Castro, catedrática de Periodismo de la Universidad de Valencia, y Joaquín...
HOTSAK/SONIDOS zikloa Musikenera iritsi da udazkenean, edizio honetan musika eta filosofia aztertuko direlarik, azken edizioetan Zientzien, Arteen eta Erlijioen hotsak entzun eta gero. Irailaren 29an Javier Echeverriak,...
Jakiundek bi solasaldi antolatu ditu pandemiak erakutsi diguna aztertzeko, urriaren 21ean eta 22an, Iruñeko Nafarroako Museoan, 19:00etan. Bi mahai inguruak jendarteari zabalik daude eta sarrera librea da lekuak bete....
HOTSAK/SONIDOS zikloa Iruñera itzuliko da urrian, Nafarroako Artxibo Nagusira, "Octubre Archimusical" egitarauaren baitan. Aurten Ideien hotsak izango dira nagusi, urriak 6, 13, 20 eta 28an eskainiko diren lau...
Arrakasta handiz antolatu zuen Jakuindek Unibertsoaren soinua: Musika, Izarrak eta Ohitura Zaharrak ekitaldia, Uxueko Upnako uda ikastaroen baitan, abuztuaren 7an eta 8an, Humberto Bustince Jakiundeko kideak eta Nafarroako...
Unibertsoaren soinua: Musika, Izarrak eta Ohitura Zaharrak (abuztuak 7 eta 8) eta Uxue, Erresumako Unibertsitatea: Arte mota guztientzako zientzia (abuztuak 28 eta 29) dira Upnako udako ikastaroen baitan Humberto Bustince...
Jakiundek eta Eusko Ikaskuntzak bi erakundeen arteko sinergiak sustatzeko lankidetza hitzarmena sinatu dute. Elkarlan ahalik eta estuena sustatu nahi dute sinatzaileek, eta euren profesionalen eta baliabide materialen erabilera...